Namaz hakkında
Namazın Farzları
Namazın farzları onkidir. Bunların altısı içinde, altısı dışındadır. Dışındaki farzlara şart denir. Namazın içindeki farzlara rükün denir.
Namazın dışındaki farzlar:
1- Hadesten taharet: Abdestsiz olanın abdest alması, cünüp veya hayızlı ve nifaslı olanın gusletmesidir.
2- Necasetten taharet: Namaz kılanın, vücudunu, elbisesini ve namaz kılacağı yeri, necasetten yani dinimizde pis sayılan şeylerden temizlemesidir. Necaset iki kısımdır
3- Setr-i avret: Avret yerini örtmek demektir. Namaz kılarken açması veya her zaman başkasına göstermesi ve başkasının da bakması haram olan yerlerine (Avret mahalli) denir. Erkeğin avret yeri, göbeğinden dizi altına kadardır. Kadınların ise, yüz ve ellerinden başka her yeri avrettir.
4- İstikbal-i kıble: Namaz kılarken kıbleye dönmektir.
5- Vakit: Namazı, vaktinde kılmaktır.
6- Niyet: Namaza dururken kalb ile niyet etmektir. Yalnız ağız ile söylemeye niyet denmez. Namaza niyet etmek demek, ismini, vaktini, kıbleyi, cemaatle kılınıyorsa imama uymayı, kalbden geçirmek demektir. Niyet, başlama tekbiri söylenirken yapılır.
Namazın içindeki farzlar:
1- İftitah tekbiri: Namaza başlarken “Allahü ekber” demektir. Başka kelime söylemekle, tekbir alınmış olmaz.
2- Kıyam: Namazda ayakta durmaktır. Ayakta duramayan hasta, oturur. Oturarak kılamayan yatarak ima ile kılar.
3- Kıraat: Namazda, Kur’an-ı kerimden sure veya âyet okumaktır.
4- Rüku: Ayakta okuma bittikten sonra, eğilip elleri dize koymaktır.
5- Secde: Rükudan sonra yere kapanmaktır.
6- Kâde-i âhıre (son oturuş): Son rekatta Ettehıyyatüyü okuyacak kadar oturmaktır.
Namazın Vacibleri
- Namaza “Allahu Ekber” diyerek başlamak,
- Fatiha süresini okumak,
- Fatihayı süreden önce okumak,
- İki secdeyi birbiri ardınca yapmak.
- Secdede alın ile beraber burunu da yere koymak,
- Fatiha süresini farz namazların ilk iki rekatında, vitir ve nafile namazların her rek’atında okumak.
- Farz namazların ilk İki rekatında, vitir ve nafile namazların her rekatında sure veya ayet okumak.
- Üç ve dört rekat namazların ikinci rekatında ettehiyyatü okuyacak kadar oturmak.
- Birinci ve son oturuşlarda “ettehiyyatü” okumak.
- Birinci oturuşta Ettehiyyatü’yü okuduktan sonra gecikmeden üçüncü rekata kalkmak.
- Vitir namazında kunut duasını okumak.
- Bayram namazlarına mahsus olan fazla tekbirleri almak.
- Cemaatle kalındığı zaman, sabah, akşam, yatsı, cuma ve bayram namazlarının birinci ve ikinci rekatlarında, teravih namazı ile Ramazanda teravihten sonra kılınan vitir namazının her rekatında imamın fatiha ve sureyi açıktan okuması.
- Öğle ve ikindi namazlarında bunları içinden okumak
- İmama uyan kişinin bu namazlarda fatiha ve sure okumayarak susması.
- Ta’dili erkan: Yani ayakta iken dosdoğru, rükûda dümdüz olmak, (kadınlar biraz meyilli dururlar) rükûdan kalkınca iyice doğrulmak ve iki secde arasında tam oturmak.
- Namazın sonunda selam vermek.
- Namazda yanılırsa sehiv secdesi yapmak.
- Namazda secde ayeti okursa secde etmek.
Namazın Sünnetleri
- Beş vakit namaz ile cuma namazı için ezan ve ikamet erkekler için sünnettir. (kadınlara mekruhtur.)
- Namazın iftitah tekbirinde, vitir namazının kunut tekbirinde ve bayram namazlarının zevaid tekbirlerinde elleri kulakların hizasına kaldırmak. (Kadınlar, parmak uçları omuz hizasına gelecek şekilde ellerini kaldırırlar.)
- Eller kaldırıldığı sırada parmakları ne bitişik ne de fazla açık tutmak, yani kendi halinde normal açıklıkta bulundurmak, ellerin ve parmakların içi kıbleye karşı gelmek,
- İmama uyan kimsenin iftitah tekbiri, imamı geçmemek üzere- imamın iftitah tekbirine yakın olmak,
- Kıyamda elleri bağlamak. (Erkekler; sağ elin avucu sol elin üzerinde ve sağ elin baş ve küçük parmakları sol elin bileğin; kavramış olarak ellerini göbek altında bağlarlar.)
- Kadınlar: Sağ el, sol elin üzerinde olacak şekilde ellerini göğüs üstüne koyarlar. Erkekler gibi sağ elin parmakları ile sol elin bileğin! kavramazlar)
- Kıyamda iki ayağın arasını dört parmak kadar açık bulundurmak,
- Sübhaneke okumak.
- “Euzubillahi mineşşeytanirracîm”demek.
- Her rekatta fatihadan önce “Bismillahirrahmanirahim” demek.
- Fatihanın sonunda imamın ve ona uyanların “Amin” demesi.
- “Sübhaneke, Eüzü-Besmele ve Amin”i içinden okumak,
- Sabah ve öğle namazlarında fatihadan sonra uzunca, ikindi ve yatsı namazlarında kısa, akşam namazında daha kısa süre okumak. Bu, misafir olmayanlar içindir. Yolcu olan veya vakti dar olan kimse dilediği ayet ve süreyi okur.
- Rükûa varırken “Allahü Ekber” demek.
- Rükûda dizlerim ellerin parmakları açık olarak tutmak. (Kadınlar parmaklarını açmaz ve dizlerim tutmazlar, sadece ellerini dizleri üzerine koyarlar.)
- Rükûda dizlerim ve dirseklerim dik tutup bükmemek. (Kadınlar rükûda dizlerim bükük bulundururlar.)
- Rükûda arkasını dümdüz yapmak. (Kadınlar arkalarım biraz meyilli bulundururlar.)
- Başını, sırtı ile bir seviyede bulundurup yukarıya kaldırmamak ve aşağıya eğmemek.
- Rükûda üç kere “Sühhane Rahbiye’l-azîm” demek.
- Rükûdan kalkarken “SemiAllahu ilmen hamideh’ demek.
- Rükûdan doğrulunca “Rabbena leke’l-hamd” demek.
- Secdeye varırken yere; önce dizlerini, sonra ellerini, daha sonra alın ve burnunu koymak
- Secdeden kalkarken önce başını sonra ellerini daha sonra dizleri üzerine ellerini koyarak dizlerini yerden kaldırmak.
- Secdelere varırken “Allahü Ekber” demek,
- Secdelerden kalkarken “Allahü Ekber” demek.
- Secdelerde yüzünü iki elleri arasına almak, eller yüzden geri ve uzakta olmayıp yüze yakın ve yüzün hizasında bulunmak, ellerin parmakları birbirine bitişik olduğu halde kıbleye karşı el ayası ile yere yapışık olmak,
- Secdelerde üçer kere “Sübhane Rabbiyel-ala ” demek-
- Erkeklerin, secdede karnını uyluklarından, dirseklerini yanlarından ve kollarını yerden uzak tutması- (Kadınlar, secdede kollarını yanlarına, karnını uyluklarına yapıştırıp yere doğru alçalırlar.)
- İki secde arasında oturmak.
- iki secde arasında, birinci oturuşta (Ka’de-i Gla) ve son oturuşta (Ka’de-i ahîre) elleri uylukları üzerine koymak.
- Otururken sol ayağını yere yayıp üstüne oturmak ve sağ ayağını dikerek parmaklarım kıbleye karşı getirmek- (Kadınlar, ayaklarını sağ tarafa yatık olarak çıkarıp sol kalçaları üzerine otururlar.)
- Ettehiyyatü’nün kelime-i şehadetinde sağ elinin şehadet parmağı ile işaret etmek.
- İşaret; Kelime-i şehadette “La ilahe” derken sağ elin şehadet parmağını kaldırmak, “illellah” derken de indirmek suretiyle olur
- Ettehiyyatü’yü içinden okumak.
- Üç ve dört rekatlı farzların üçüncü ve dördüncü rekatlarında fatiha okumak. (ilk iki rekatlarda fatiha okumak ise vaciptir.)
- Son oturuşta “Ettehiyyatü”den sonra “Allahümme sallı, Allahümme barik” ve bunlardan sonra da dua okumak.
- Selam verirken başını evvela sağa. sonra sola çevirmek.
- Selamda “Esselamu aleyküm ve Rahmetullah” demek.
- İmam her iki tarata selam verirken kendisine uyan cemaatı ve hafeze meleklerini selamlamayı niyet etmek.
- İmama uyan, selamında cemaati ve imamı niyet etmek.
- Tek başına kılan; selamında melekleri niyet etmek.
- İmam sol tarafa selam verirken sesini biraz alçaltmak.
- İmama uyan kişinin selamı, imamın selamına yakın olmak.
- İmama sonra dan uyan kimse, yetişemediklerim kılmak için imamın ikinci selamını beklemek.
Namazın Müstehabları
- Müezzin kaamet getirirken: “Hayye-ale’l-felâh” dediğinde beklemeden ayağa kalkmak.
- İftitah tekbirinde baş parmaklarını kulak yumuşağına temas ettirmek, (Erkekler için)
- Kıyâmda secde yerine bakmak,
- Rükû’da ayağının uçlarına bakmak,
- Rükû ve secde tesbihlerini beş veya yedi defa okumak,
- Rükuda parmakları açıp, diz üzerine koymak.
- Başını, boyun ile birlikte rükuda düz tutmak.
- Rüku ve secdede, tesbihleri 5-11 kere söylemek.
- Secdede alnından evvel burnunu yere koymak,
- Secdede burnunun iki tarafına bakmak,
- Secdede dirseklerini kaldırıp yüksek tutmak. Bu erkek içindir. Kadın kollarını yere serer.
- Secdede kolları ve ayakları karnından ayrı tutmak. (Erkekler için)
- Secdeden başını kaldırdıktan sonra, ellerini yerden kaldırmak
- Ellerini kaldırdıktan sonra, dizlerini kaldırmak.
- Tehıyyatta dizlerinin üzerine bakmak. Ellerini dizleri üzerine koyup, parmaklarını kıbleye karşı düz tutmak
- Selâmda omuzlarına bakmak,
- Esneme geldiği zaman ağzını tutamazsa, sağ elin dışı ile kapamak,
- İmkân nisbetinde iyi ve temiz elbise ile namaz kılmak,
- Sağına selâm verirken, sağındaki cemaat ve melâikeye selâm vermeye niyet etmek,
- Soluna selâm verirken solundaki cemâat ve melâikeye selâm vermeye niyet etmek,
- Yalnız ise selâmda kirâmen kâtibîn ve hafaza meleklerine selâm vermeye niyet etmek,
- Sağına, soluna selam verirken başını çevirmek ve omuz başlarına bakmak.
- Mümkün olduğu kadar öksürmeyi defetmek.
- Namazda esnerken elin arkası ile ağzını kapamak.
- Öksürüğü ve esnemeyi terk etmek.
- Namaz içinde terini silmemek.
- Kıyamda, ellerini bağlayınca, bileğini sıkıca tutmak.
- Secdeye varırken önce sağ, sonra sol dizlerini yere koymak.
- Secdeyi, iki eli arasında yapmak.
NAMAZIN MEKRUHLARI
- Namazda beden ve elbiseyle oynamak.
- Parmak citlatmak,
- Esnemek, gerinmek
- Zihnini, hatirini mesgul edecek bir halde namaza durmak, (Abdesti sIkIsIk iken namaza durmak),
- Kiliksiz, kiyâfetsiz bir halde, baskasinin yanina cikmayacagi bir kiyâfetle namaza durmak,
- Namazda parmaklarini birbirine gecirmek,
- Namazda ellerini bögrüne koymak,
- Kadin kolu sivali halde namaza durursa, namazi fasid olur, bozulur.
- Özrü yok iken namazda bagdas kurmak veya cömelmek,
- Secdeye varirken elbisesini önünden veya arkadan kaldirmak,
- Kirâeti (Kur’ân okumayi) rükûda tamamlamak, yani kiraati bitirmeden rükûa egilmek,
- Ikinci rek’âtta; ilk rek’atta okudugu sûrenin veyahud âyetin üstündeki sûre veya âyeti okumak,
- Iki rek’atte okudugu iki sûre arasini bir sûre ile ayirmak. (Birinci rek’atte Fatihadan sonra „Elemtere” sûresini; ikinci rek’atte „Eraeyte” sûresini okumak gibi).
- Bile bile âyet atlamak.
- Kiyâmda sâg eli, sol elin üstüne, rükûa ellerini dizi üstüne, otururken de uyluklari üstüne koymak,
- Namazda gözlerini yummak.
- Gözlerini yukariya dikmek,
- Yol üzerinde, mezar üstünde, hamam icinde, gübrelikte, pislige yakin bir yerde, sahibinin rizasi olmayan bir yerde namaz kilmak,
- Secdede yalniz alnini secdeye koyup burnunu yere koymamak,
- Canli bir seyin sûreti üzerine secde etmek;
- Namaz kilacagi yerde Kible tarafinda, yan taraflarinda canli sûreti, canli resmi bulunmak,
- Kör halindeki atese karsi namaz kilmak,
- Namazda iken kasinmak, terini silmek,
- Önünden insan gecmesi ümit edilen bir yerde namaz kilarken önüne bir sutre (engel) koymamak,
- Nmazda iken etrafina bakinmak,
- Namazda özürsüz bir seye dayanmak,
- Namazda insan yüzüne karsi durmak,
- Ikinci rek’atta birinciden uzun okumak
- Hicbir özrü yokken secde yerindeki taslari ayiklamak, düzlemeye calismak,
- Secdeye varirken ellerini dizlerinden evvel yere koymak, secdeden kalkarken dizlerini ellerinden önce kaldirmak.
- Ezberinde baska bir sûre var iken ayni sûreyi, bile bile iki rek’atte tekrar okumak,
- Namazda, bit , pire tutmak, kovalamak mekruhtur.
- Namazda güzel bir seyi koklamak veya tükürügü atmak, sicakliktan dolayi yelpazelenmek,
- Cani cektigi bir yemek var iken namaza durmak,
- Sirtinda kücük cocukla namaz kilmak caizdir, fakat mekruhtur. Sâyet cocugu koruyacak baska kimse olmaz ve cocukta aglarsa, bu durumda mekruh olmaz.
6242 – Hz. Ebu Hureyre radiyallahu anh anlatiyor: “Resulullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki: “Biriniz esneyince elini agzina koysun ve (haaah! diyerek) ses çikarmasin. Çünkü bu hale seytan güler.”
Yorum gönder